Oxford Handbook of Clinical Medicine - Хэм алдагдал

Зүрхний хэмийн өөрчлөлт хийгээд хэм алдагдал нь:
- Нийтлэг
- Ихэвчлэн хорон бус явцтай (тэгэхдээ зүрхний үндсэн гол өвчнийг тусган харуулж болно)
- Ихэвчлэн тасалданги байдгаас оношлоход төвөгтэй
- Цөөн тохиолдолд зүрхний хүнд явцтай, аминд халтай эмгэгтэй холбоотой байдаг.

Шалтгаан
Зүрхний: Зүрхний шигдээс, титэм судасны эмгэгүүд, зүүн ховдлын цүлхэн, митрал хавхлагын эмгэг, кардиомиопати, перикардит, миокардит, сэрлийн гажуу дамжуулалт.
Зүрхний бус: Кофейн, тамхи татах, архи, уушгины үрэвсэл, эмүүд (β2-агонист, дигоксин, L-дофа, трицикликүүд, адриамицин, доксорубицин), бодисын солилцооны хямрал (кали, кальци, магни, гипокси, гиперкапни, бодисын солилцооны ацидоз, бамбайн эмгэгүүд, феохромоцитома).
Зүрх дэлсэх, цээжээр өвдөх, пресинкопи/синкопи, гипотензи болон уушгины хавангийн шинжээр илрэнэ. Зарим хэм алдагдалууд нь шинж тэмдэггүй байж болно. Жнь: тосгуурын фибрилляци.

Өвчний түүх
Зүрх дэлсэлтийн түүхийг нэг бүрчлэн авах хэрэгтэй. Сэдрээх хүчин зүйл, эхлэл, шинж чанар (түргэн эсвэл удаан, хэвийн эсвэл хэвийн бус), үргэлжлэх хугацаа болон хавсрах шинж тэмдэг (цээжээр өвдөх, амьсгаадах, коллапс) зэргийг асууна. Хэрэглэсэн эмийн талаарх түүхийг нягталж урьд өмнөх эмчилгээний түүх, гэр бүлд нь зүрхний эмгэгтэй хүн байсан эсэхийг тодруулна.

Шинжилгээ
Цусны дэлгэрэнгүй шинжилгээ, шээг болон электролит, глюкоз, кальци, магни, TSH даавар. ЭКГ: Зүрхний ишемийн шинжүүд, тосгуурын фибрилляци, PR интервал богиносох (Wolf- Parkinson-White-ийн хамшинж), QT интервал уртсах (бодисын солилцооны тэнцэл алдагдах, эм, төрөлхийн эмгэг), U шүд (гипокалиеми). 24 цагийн ЭКГ-н хяналт (холтер): Зарим бичлэгүүд хэрэгтэй байж болно. ЭхоКГ: Митрал стеноз, гипертрофийн шалтгаант бөглөрөлтөт кардиомиопати (HOCM) зэрэг зүрхний бүтцийн өөрчлөлт байгаа эсэхийг ажиглана. Сэдрээх сорил: зүрхний ачаалалтай цахилгаан бичлэг, зүрх сэтгүүрдэх болон электро-физиологийн шинжилгээ шаардлагатай байж болно.

Эмчилгээ
Зүрх дэлсэх үеийн ЭКГ хэвийн бол өвчтөнийг тайвшруулж болно. Бусад тохиолдолд эмчилгээ нь хэм алдагдлын төрлөөс хамаарна.

Брадикарди:
Хэрвээ шинж тэмдэггүй бөгөөд зүрхний цохилт >40удаа/мин бол эмчилгээ шаардлагагүй. Шалтгааныг хайх (эм, sick sinus syndrome, гипотиреодизм) ба эмээс үүдэлтэй байж магадгүй бол эмийн эмчилгээг зогсооно (β-блокатор, дигоксин). Хэрэв зүрхний цохилт <40удаа/мин бөгөөд өвчтөнд шинж тэмдэг илэрч байвал атропин 0.6-1.2мг судсаар хийнэ (дээд тун 3мг). Хэрэв үр дүнгүй түр зуурын хэм үүсгэгч тавина. Шаардлагатай гэж үзвэл Isoprenaline дуслаар хийх юмуу зүрхний гаднах хэм үүсгэгчийг хэрэглнэ.

Sick sinus syndrome:
Синусын зангилааны дисфункцийн улмаас брадикарди, зүрх зогсох, синоатриал хориг эсвэл ховдлын дээрх тахикарди (SVT) нь брадикарди/асистолтой ээлжлэн солигдох байдлаар илэрнэ (тахи-бради хамшинж). Тосгуурын фибрилляци болон тромбоэмболи тохиолдож болно. Шинж тэмдэгийн илрэлтэй бол хэм үүсгэгч тавина.

Ховдлын дээрхи тахикарди (SVT):
Нарийн бүрдэл бүхий тахикарди илэрнэ (зүрхний цохилт >100удаа/мин, QRS-ийн өргөн <120 мсек). Цочмог үеийн эмчилгээ: Ваготоник маневрийн зэрэгцээ судсаар adenosine or verapamil хийнэ. Хэрэв зүрх зогсоход хүрвэл шулуун гүйдлээр цохиулна. Эмчилгээг β-блокатор юмуу verapamil-аар үргэлжлүүлнэ.

AF/flutter :
Тохиолдолын байдлаар илэрч болно. Ховдлын хэмийг хянахын хамт дигоксин хэрэглэнэ: гарааны тун (~500μg/12цаг х 2 ) улмаар тогтоох тунд (0.125-0.25 мг/24цаг) шилжүүлнэ. Сонголт: β-блокатор, verapramil эсвэл amiodarone. Тосгуурын фибрилляцийн өмнөх үед Flecainide хэрэглэнэ. Хэрэв зүрх зогсоход хүрвэл шулуун гүйдлээр цохиулна.

Ховдлын тахикарди:
Өргөн бүрдэл бүхий тахикарди илэрнэ (зүрхний цохилт >100удаа/мин, QRS-ийн хугацаа >120 мсек). Цочмог үеийн эмчилгээ: Судсаар lignocaine (=lidocaine) 100мг юмуу amiodarone хийнэ. Хэрэв үр дүнгүй байх юмуу эсвэл зүрх зогсоход хүрвэл шулуун гүйдлээр цохиулна. Аmiodarone –ныг гарааны (200мг/8 цагаар 7 хоног, дараа нь 200мг/12 цагаар 7 хоног) болон тогтоох тунгаар (200мг/24) уулгана. Хөндлөнгийн нөлөө: эвэрлэгт цагаа унах, гэрэлд мэдрэгших, гепатит, пневмони, уушгины фиброз, хар дарж зүүдлэх, INR ихсэх, Т4 ба Т3 буурна. Элэг болон бамбайн үйл ажиллагааг хянана.

Эцэст нь тэмдэглэхэд, тогтмол хэм үүсгэгч хэрэглэх нь тахиаритмиг бууруулж, брадиаритмиг эмчлэх ба сэрэл дамжилтийн өөрчлөлтөөс сэргийлдэг. Автомат дефибриллятор суулгах замаар хүний амь насыг аварч болно.